EVLENEN KADIN SOYADINI DEĞİŞTİRMEK ZORUNDA MI?
EVLENEN KADIN KENDİ SOYADINI KULLANABİLİR Mİ?
EVLENEN KADIN EŞİNİN SOYADINI ALMAK ZORUNDA MI?
EVLENEN KADIN İKİ SOYADINI KULLANABİLİR Mİ?
Evlenen kadının soyadına yönelik kanuni düzenleme nasıldır? İsteğine göre evlendikten sonra kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir mi? 2 soyadını birden kullanabilir mi? Bunun için nasıl bir yol izlemeli?
Evlenme ile birlikte kadın herhangi bir başka tercih yapmaz ise, eşinin soyadını alır. Eğer kadın evlendikten sonra hem kendi kızlık soyadını hem de eşinin soyadını taşımak istiyor ise bunu evlendirme memuruna veya nüfus müdürlüğüne belirtmek zorundadır. Kadınlar 2 soyadını birden bu yöntemlerle kullanabilir.
Peki, boşanma durumunda kadının boşandığı kocasının soyadını kullanmaya devam etme hakkı var mıdır?
Boşanma kesinleştikten sonra normal şartlar altında kadın kızlık soyadını kullanmalıdır. Fakat kadın boşanma kesinleştikten sonra boşandığı kocasının soyadını kullanmaya devam etme isteğini dava sürecinde hâkime belirtirse ve karşı taraf da bu durumu kabul eder ise, bu durumda boşanma gerçekleşse dahi mevcut soyadını kullanmaya devam edebilir. Genellikle müşterek çocukları olan çiftler veya evlilik soyadı ile tanınırlık kazanmış kadınlar soyadlarının değişmemesi konusunda hassas davranabiliyorlar.
Kadının Soyadı Kanunundaki talep hakları nelerdir?
Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesinde kadının soyadı konusu şu şekilde düzenlenmiştir; “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir.”. Bu kanun maddesi halen yürürlükte olmakla birlikte, 28.04.2023 tarihinde değiştirilmesine karar verilmiştir.
“Kadın erkeğin soyadını alır kanunu iptal edildi; evlenen kadın bekarlık soyadını kullanabilecek” şeklinde paylaşımlar yapıldı internet üzerinden ve sosyal medyada. Bunun aslı nedir? Evlensek dahi kendi soyadımızla hayatımıza devam edebilecek miyiz?
Anayasa Mahkemesi kadının evlendikten sonra kendi soyadını tek başına kullanabilmesinin önünü açan bir karar verdi.
Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu'nun 187'inci maddesindeki "Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir." hükmünü Anayasa’daki eşitlik hükmüne aykırı bularak iptal etti. Anayasa Mahkemesi, söz konusu maddenin Anayasa'nın 10. maddesinde yer alan "Herkes dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür." maddesine aykırı olduğuna hükmetti.
Eskiden olduğu gibi kadının kendi soyadını kullanması için dava mı açması gerekecek?
Çift soyadı kullanımında olduğu gibi evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus müdürlüğüne giderek bu haktan yararlanabileceğini düşünüyorum, bu konuda dava açılması zorunluluğu olduğuna ilişkin ek bir düzenlemeye henüz rastlamadım.
Anayasa’daki eşitlik maddesinin göz önüne alınarak kadınların soyadı konusunda bu denli serbestiye giden bir düzenleme yapılması güzel bir gelişme. Evlilikle birlikte eşinin soyadını kullanıyor olmak Türk toplum yapısına daha uygun bir yöntem gibi gözükse de, aile birliğinin varlığından söz etmek için eşinin soyadını kullanmak kadınlar için bir şart olmamalı.
Dilerim kadın erkek eşitliğini destekleyecek nice kanun maddeleri ve yeni kararları her gün daha fazla okuyor oluruz. Hemcinslerim hiçbir zaten isteklerini yetkili mercilerden talep etme konusunda çekinmesinler, bugün konuştuğumuz soyadı konusunda olduğu gibi daha nice konuda özgür ve eşit haklara sahip olmayı umuyorum.
