1- Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar ne demektir?
Cumhuriyet savcısı tarafından yapılan soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde; kovuşturmaya yer olmadığına karar verilir. Bu karar, suçtan zarar gören ile şüpheliye bildirilir. Bu karara itiraz edilebilir.
2- Hükmün açıklanmasının geri bırakılması – HAGB ne demektir?
Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;
– Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
– Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
– Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi,
gerekir.
Sanığın kabul etmemesi hâlinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmez.
3- Zorla getirme ne demektir?
Hakkında tutuklama kararı verilmesi veya yakalama emri düzenlenmesi için yeterli nedenler bulunan veya çağrıldığı halde gelmeyen şüpheli veya sanığın zorla getirilmesine karar verilebilir.
Zorla getirme kararı ile çağrılan şüpheli veya sanık derhal ya da en geç 24 saat içinde çağıran hâkimin, mahkemenin veya Cumhuriyet savcısının önüne götürülür ve sorguya çekilir veya ifadesi alınır.
Çağrıya rağmen gelmeyen tanık, bilirkişi, mağdur ve şikâyetçi ile ilgili olarak da zorla getirme kararı verilebilir.
4- Adlî kontrol tedbirleri nelerdir?
– Konutunu terk etmemek
– Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek
– Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek
– Yurt dışı yasağı
– Varsa silahını adli emanete teslim etmek
– Uyuşturucu veya alkol bağımlısı ile tedavi olmak
– Ehilyetini kullanamamak
– Hâkim tarafından belirlenen süreler içinde düzenli olarak karakola gidip imza atmak
– Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak hâkimce belirlenecek bir güvence miktarı yatırmak
5- Kamu davasına katılmak ne demek?
Mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler ile malen sorumlu olanlar, ilk derece mahkemesindeki kovuşturma evresinin her aşamasında hüküm verilinceye kadar şikâyetçi olduklarını bildirerek kamu davasına katılabilirler.
Katılma, kamu davasının açılmasından sonra mahkemeye dilekçe verilmesi veya katılma istemini içeren sözlü başvurunun duruşma tutanağına geçirilmesi suretiyle olur.
Mağdur veya suçtan zarar gören davaya katıldığında, cinsel saldırı suçu ile alt sınırı 5 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda, baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteyebilir.
Mağdur veya suçtan zarar görenin çocuk, sağır ve dilsiz veya kendisini savunamayacak derecede akıl hastası olması halinde avukat görevlendirilmesi için istem aranmaz.
6- Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre “Kaçak” kime denir?
Hakkındaki soruşturmanın veya kovuşturmanın sonuçsuz kalmasını sağlamak amacıyla yurt içinde saklanan veya yabancı ülkede bulunan ve bu nedenle Cumhuriyet savcısı veya mahkeme tarafından kendisine ulaşılamayan kişiye kaçak denir.
Kaçak sanık hakkında kovuşturma yapılabilir. Ancak, daha önce sorgusu yapılmamış ise, mahkûmiyet kararı verilemez. Duruşma yapılan hâllerde kaçak sanığın müdafi yoksa, mahkeme barodan bir avukat görevlendirilmesini ister.
7- Hangi hallerde “Ceza verilmesine yer olmadığına dair karar” verilir?
– Yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya sağır ve dilsizlik halleri,
– Suçun cebir veya tehdit etkisiyle işlenmesi,
– Meşru savunmada sınırın heyecan, korku ve telaş nedeniyle aşılması,
– Kusurluluğu ortadan kaldıran hataya düşülmesi,
– Etkin pişmanlık,
– Şahsî cezasızlık sebebinin varlığı,
– Karşılıklı hakaret,
– İşlenen fiilin haksızlık içeriğinin azlığı,
hallerinde, ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir.
