Kiraya verenin temel borcu; kiralanan taşınmazı sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli olarak teslim etmektir. Konut olarak kiralanan bir yerin; konut olarak yaşamaya uygun özelliklere, tuvalet, banyo, mutfak gibi temel unsurlara sahip olması aranır. Konutun içinde yaşanabilir nitelikte olması gerekir. Eğer bir taşıt kiralandı ise; bu aracın trafiğe çıkmak için elverişli olması, çalışıyor durumda olması, lastiklerinin trafiğe çıkacak kadar iyi, fren sisteminin ise uygun olması gerekir.
Kiralananın sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli teslim edilmesinde öncelikle tarafların iradesine, sözleşme hükümlerine bakmak gerekir. Sözleşmede kiralanan; nasıl ve hangi amaçla kullanılacağı belirlenmişse, kiralanan bu amaca uygun olarak teslim edilmelidir. Eğer sözleşmede kiralananın ne şekilde teslim edileceğine ilişkin bir hüküm yok ise; somut olayın özelliklerine, sözleşmenin amacına, kiralananın mutat kullanımına bakmak gerekmektedir. Teslim yeri ve zamanı sözleşme ile kararlaştırılabilir.
Kiralananın; kira sözleşmesi süresince kiralananı amaçlanan kullanıma karşı elverişli durumda bulundurma borcu vardır. Örneğin; bir bina bireysel ısıtmaya geçilmesi halinde, kiraya veren gereğini yapmak zorundadır. Aksi halde kiracı; kira sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Kiralananda sonradan ortaya çıkan, kullanmayı azaltan veya ortadan kaldıran bu haller; kiraya verenin ayıptan dolayı sorumluluğuna yol açmaktadır. Kiralanan herhangi bir sebeple tamamen kullanılamaz hale gelirse örneğin; depremde yıkılır veya hasar görür ise, bu durumun ortaya çıkmasında kiraya verenin kusuru varsa Türk Borçlar Kanunu’nun 112. ve devamı maddeleri uyarınca kiracıya karşı sorumlu olur. Kira sözleşmesinde kiralananın; amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim edilmemesi halinde veya sözleşme süresince bu durumda bulundurulmamasından dolayı kiraya veren sorumludur.
Bütün kira sözleşmesi türlerinde içinde uygulanabilecek bir nitelik olan; kiralananla ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülüklere aksi kararlaştırılmamış veya kanunda öngörülmemiş ise kiraya veren katlanır. Fakat bu hüküm emredici nitelikte değildir, taraflarca aksi kararlaştırılabilinir. Örneğin; zorunlu mali sorumluluk sigortası, deprem sigortası, emlak vergisinin kiracıya ait olacağı kararlaştırılabilir.
Kiracı, kiralananın kullanımından doğan kullanım giderlerini ödemekle yükümlüdür. Telefon, temizlik, yakıt, aydınlatma masrafları gibi giderler bunlara örnek olarak verilebilir. Bu husus da emredici hüküm değildir, sözleşmede taraflarca aksi kararlaştırılabilinir.
Kiraya veren; kiralananın kullanımı ile ilgili olmak üzere, kendisine veya üçüncü kişi tarafından yan giderlere katlanmakla yükümlüdür. Yan giderlere örnek olarak; güvenlik, temizlik, aydınlatma, asansör, ortak ısınma gibi örnekler verebiliriz.
ÇALIŞMA ALANLARI